Lokaal, Sociaal en Ecologisch!

Naar aanleiding van de dood van een kleine jongen aan de schoolpoort

Aan de schoolpoort langs de Gistelsesteenweg is een verschrikkelijk ongeluk gebeurd. De familie die een zoontje verliest heeft het de voorbije jaren al zwaar te verduren gehad: het is een vluchtelingenfamilie die onderweg naar Europa al de vader verloren heeft. De dood van de kleine jongen komt er nu nog bovenop. Verschrikkelijk, er zijn geen andere woorden voor. We hopen dat ze de klap te boven komen.

Had het ongeluk voorkomen kunnen worden? Ja, natuurlijk, het had nooit mogen gebeuren.

Of de chauffeur van de vrachtwagen iets te verwijten valt, kunnen we niet beoordelen. Dat is een taak van het gerecht. Eén bedenking: uit cijfers blijkt dat vrachtwagenchauffeurs minder betrokken zijn bij ongevallen dan gewone automobilisten. Vrachtwagenchauffeurs zijn beroeps, de meesten kennen hun stiel en zijn zich bewust van de risico’s die ze veroorzaken. Feit is wel dat als er iets gebeurt met een vrachtwagen het meestal meteen een zwaar ongeval is. Als er al probleemgroepen zijn in het verkeer, dan zijn het beschonken chauffeurs, motorrijders en bestuurders van lichte vrachtwagens en bestelwagens: die groepen zijn oververtegenwoordigd in de ongevallencijfers.

Hadden er verkeersbrigadiers moeten staan aan de schoolpoort? Ja, eigenlijk wel. Naar het schijnt zou een een onduidelijkheid over verzekeringen er voor gezorgd hebben dat de verkeersbrigadiers er niet stonden. Da’s wrang. Zonder te oordelen of iemand wat anders had moeten doen, zegt mijn buikgevoel dat je als verkeersbrigadier het gewoon moet doen, verzekerd of niet. Dit is een belangrijke, levensnoodzakelijke taak en als je die taak naar best vermogen uitvoert, kan je dat potentieel verzekeringsrisico er bij nemen. Ik heb vertrouwen in de rechters die misschien ooit een oordeel zullen moeten vellen: de goede trouw zal naar waarde geschat worden. Het is fout om te denken dat je door je te verzekeren niks meer riskeert. Dit soort taken kunnen nooit risicovrij zijn. Ook als je verzekerd bent en je een zware fout begaat – iets waar de rechter over oordeelt – kan je een veroordeling oplopen. Kleine kinderen de straat over helpen is zo’n berekend risico waard.

Een andere, nog belangrijkere vraag is wat die vrachtwagen daar aan de schoolpoort deed. Daar komt de politieke verantwoordelijkheid van de bevoegde minister Ben Weyts wel degelijk in het vizier. Om verschillende redenen.

Ten eerste is er het feit dat Ben Weyts en vele ministers voor hem samen verantwoordelijk zijn voor de ruimtelijke verrommeling van Vlaanderen. Die verrommeling heeft het verdomd moeilijk en duur gemaakt om structureel te werken aan verkeersveiligheid: woonwijken, bedrijfsterreinen, scholen en wegen, het is allemaal kriskras door elkaar gegooid. Het maakt openbaar vervoer duur en inefficiënt, het maakt dat fietsen gevaarlijk is en in veel gevallen geen alternatief voor de auto. Die verkavelingen, lintbebouwing en bedrijventerreinen overal te lande: dat is de erfzonde van onze ministers van ruimtelijke orde en zal ons nog decennia achtervolgen. Nederland heeft ruim de helft minder verkeersdoden en dat komt in de eerste plaats door hun betere ruimtelijke ordening. Te weinig beleidsverantwoordelijken hebben het lef gehad om resoluut te kiezen voor een beleid dat de verrommeling tegengaat. De huidige regering doet dat ook niet. Het belachelijke voorstel om in 2050 een betonstop in te voeren is het trieste hoogtepunt. De problemen zijn iets urgenter dan dat.

Een tweede element is de nalatigheid van de voorbije ministers van mobiliteit in Vlaanderen, België en Europa om volop gebruik te maken van technologie om forse stappen vooruit te zetten rond verkeersveiligheid. De voorbije decennia is ingezet op het aanpakken van de wegeninfrastructuur. Dat is goed, maar het is duur en tijdrovend. Het gaat gewoon niet rap genoeg. Men talmt te lang om met die technische hulpmiddelen de volgende stap te zetten. Dat begint stilaan op schuldige nalatigheid te lijken.

Rekeningrijden, bijvoorbeeld. ’t Is een goede zaak dat het ondertussen bestaat voor vrachtverkeer, maar het is zeer jammer dat er te weinig begeleidende maatregelen genomen zijn om onder meer sluipverkeer onmogelijk te maken. Ben Weyts gaat dat onderzoeken om dan later eventueel in te grijpen. Dat maakt Ben Weyts misschien wel politiek verantwoordelijk voor het ongeval aan de schoolpoort. Wat deed die trekker-oplegger daar op de Gistelsesteenweg? Zijn daar bedrijven die moesten beleverd worden met zo’n grote truck? Misschien is de passage van die truck wel een gevolg van zijn beleidskeuze. Er bestaat een verkeerbordendatabank die dat sluipverkeer kan weren, het is aan Ben Weyts om het beleid daarrond te stroomlijnen. Ik weet niet waarom hij dat niet gedaan heeft, ik kan alleen maar raden: hij vond het niet dringend genoeg, wou of kon niet wachten om het rekeningrijden in te voeren, had geen zin om iets te doen dat transporteurs en ondernemers niet zint?

Ben Weyts besteedt grote sommen aan wegenwerken, de Vlaamse regering wil de achterstand in onderhoud van autostrades wegwerken. Dat klinkt nobel, maar de wanverhouding tussen wat geïnvesteerd wordt in autostrades enerzijds en in verkeersveiligheid, openbaar vervoer en fietsvoorzieningen anderzijds, is groot. Een beetje uitstel voor een autostrade maakt heel veel geld vrij om te investeren in een betere werking van die verkeersbordendatabank en begeleidende maatregelen tegen sluipverkeer van vrachtwagens, in openbaar vervoer of in fietsvoorzieningen. Het is de keuze van minister Weyts geweest om dat niet te doen.

Een andere ingreep die hoogdringend is en veel levens kan redden, is het installeren van snelheidsbegrenzers in alle voertuigen. De eerste experimenten zijn al meer dan vijfentwintig jaar oud, de technologie staat klaar. Waar wacht men verdorie op? Het probleem is politiek, niet technisch. Idem voor rekeningrijden voor alle voertuigen. Ook dat staat klaar om op een algemene manier in te voeren. De politiek is er niet klaar voor.

En nog eentje: constructeurs verplichten om hun auto’s intrinsiek veiliger te maken. Nog eens: waar wacht men op? Autoconstructeurs hebben de voorbije decennia veel geld en moeite gestoken in het verbeteren van de veiligheid van de inzittenden, met duidelijke resultaten. Er is te weinig aandacht en onderzoek voor het verbeteren van de externe veiligheid van voertuigen, die iedereen rond een voertuig ten goede komt, zwakke weggebruikers die worden aangereden in de eerste plaats. Er zijn dingen denkbaar: sensoren die zwakke weggebruikers opmerken, externe kreukelzones, externe airbags. Laat de creatieve spitstechnologie van de autoconstructie er eens op los, je zal het resultaat over enkele jaren zien in de statistieken.

Vaak voert men “Europa” aan als reden waarom het zo traag gaat. Dat is deels terecht, het is natuurlijk beter dat dit soort maatregelen in een Europees kader worden uitgevoerd en dat vraagt tijd. Maar vergeet niet dat Europa de optelsom is van de nationale regeringen. Aan de nationale ministers dus om op Europees vlak dingen in beweging te zetten. Onze ministers maken mee het Europees beleid.

Nee, Ben Weyts is niet rechtstreeks verantwoordelijk voor de dood van die kleine jongen in Sint-Andries. Maar hij, zijn voorgangers op mobiliteit en ruimtelijke ordening en zijn Europese collega’s zijn wel politiek verantwoordelijk. Ze voeren een te slap beleid rond verkeersveiligheid en ze maken geen gebruik van de best beschikbare technologie. Het kan veel rapper gaan, maar ze laten dat na.

Rust zacht, kleine jongen.

1 thought on “Naar aanleiding van de dood van een kleine jongen aan de schoolpoort”

  1. In Brugge is er een burgemeester die niet “geloofd” in drempels, maar in sensibilisering….Dat er bij iedere school niet eens standaard een verkeersdrempel ligt is al te bizar voor woorden. Nee ze plaatsen er een paar ludieke borden waar 30 op staat en dan maar hopen dat er ook maar iemand is die zich er iets van aantrekt. De vele dodehoek ongevallen in Brugge zijn te wijten aan het feit dat zowel het afslaande autoverkeer als de fietsers en voetgangers die rechtdoor gaan op hetzelfde moment groen licht krijgen. Laat eerst de voetgangers en fietser veilig hun oversteek kunnen maken en pas dan de auto’s groen licht geven (zoals dat in Nederland bijna overal het geval is!) Kan binnen een paar maanden in heel Brugge ingevoerd zijn, maar men doet liever aan het drukken van brochures die niemand leest, of plaatsen posters die niemand tot door laat dringen.
    Geld pompen in prestigeprojecten als een fietsbrug over de vaart naar Oostende en onderwijl is de Steenkaai een van de gevaarlijkste wegen van Brugge, waar werkelijk niet een auto zich aan de max. snelheid houdt van 50 km per uur….Brugge fietsstad, klinkt goed maar is een lege doos.

reageer op dit bericht

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.