Woensdag 7 mei komt Bleri Lleshi zijn nieuwste boek, ‘De neoliberale strafstaat’ voorstellen in de Biekorf. Ik proefde het even voor u voor.
In 319 bladzijden krijgen we met een schat aan cijfermateriaal en voorbeelden een analyse van ontstaan en gevolgen van het huidige neoliberale systeem én legt de auteur de link bloot met de repressiemaatschappij die dit systeem ondersteunt. De auteur vertrekt van de situatie van de Brusselse jongeren, waar hij lang zelf tussen werkte. Hij beschrijft Brussel als een achtergelaten stad waar massa’s mensen aan de kant worden geduwd: er is geen deftig onderwijs, armoede en werkloosheid grijpen om zich heen. Bij elk incident wordt de stad opgevoerd in de media en van commentaar voorzien van ongeveer alle buitenstaanders. Nooit komen de Brusselaars zelf aan het woord. En zelden worden de oorzaken besproken. Hij gaat hier wel dieper op in. Op die manier toont hij hoe de problematiek die hij in de volgende hoofdstukken analyseert in Brussel realiteit is.
Vandaag domineert het neoliberalisme niet louter de economie maar ook zowat alle domeinen van de samenleving. De welvaartsstaat wordt afgebroken, mondiaal neemt de armoede toe terwijl een economische elite steeds rijker wordt. In 2005 moest meer dan de helft van de wereldbevolking het doen met minder dan 2,5 dollar per dag. Een miljard mensen beschikte over amper 1 dollar per dag. Daarentegen bedroeg het inkomen van de 100 rijkste mensen 240 miljard dollar. Volgens berekeningen van Oxfam is dit voldoende om extreme armoede in de wereld 4x uit te roeien.
De afgelopen 30 jaar was er een constante verschuiving naar een neoliberaal sociaal beleid. Het neoliberalisme heeft zich genesteld in zowel het rechtse als het linkse denken en is er nu onbetwist dominant, bijna als een soort ‘natuurgegeven’. Hoewel de realiteit van toenemende armoede en ongelijkheid en alarmerende rapporten van wetenschappers dwingende vragen over de werkbaarheid van dit systeem oproept blijft men star doorgaan in die logica. Ook in de reguliere media, marktgericht als ze zijn is er steeds minder ruimte voor kritische stemmen. Over ontstaan en kenmerken ontwikkelt de auteur een analyse in het tweede hoofdstuk.
Steen voor steen wordt de solidariteit die zo moeizaam werd opgebouwd de laatste 40 jaar weer afgebroken, en met het Soberheidsverdrag, stilzwijgend goedgekeurd door alle Europese landen (ook door sociaaldemocraten en soms door Groenen) haalt men de bulldozers erbij. Modewoorden zijn nu ‘activering’ en ‘responsabilisering’. ‘Iedereen moet bijdragen aan de groei van de welvaart’. Als of die welvaart niet enkel een kleine groep ten deel valt. Terwijl door structurele factoren en de crisis het aantal mensen in armoede toeneemt, is het discours rond armoede er een van ‘eigen verantwoordelijkheid’. ‘Ben je arm? Dat heb je aan jezelf te danken’. Bleri Lleshi is op zijn best als hij deze en andere gevolgen van het neoliberalisme beschrijft.
Groeiende ongelijkheid vergiftigt onze samenleving. Het beleid is vleugellam onder het dictaat van de Vrije Markt. Om haar macht te legitimeren kan ze enkel de gevolgen van de groeiende ongelijkheid ‘bestrijden’. Zo groeien we steeds meer naar een repressieve controlestaat. Stigmatisering van groepen en individuen die uit de boot vallen of zich verzetten tegen deze ontwikkelingen, nultolerantie, gasboetes, kliklijnen… Bleri toont duidelijk aan hoe de strafstaat groeit en essentieel verbonden is met de neoliberale status-quo. Het is ook een blooming business geworden. (denken we bv. maar aan de privatisering van gevangenissen in de VS en de nieuwste investering van Sodexo alhier…)
Het laatste deel is, niet onverwacht, een ‘aanzet tot alternatieven’. De auteur bespreekt een aantal aanzetten tot verandering, zowel binnen als buiten het kapitalistische systeem. Er staan waardevolle ideeën in, maar, even zeer niet onverwacht, is dit deel niet bijzonder uitgewerkt. Het is allicht aan ieder van ons om dit wél te doen!
Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.